آذر: ایران سریع ترین شناورهای تندرو نظامی دنیا را در اختیار دارد، سرعت برخی انواع قایق های ایرانی به 110 نات معادل 203 کیلومتر بر ساعت هم رسیده است.
خبرگزاری مهر -گروه سیاست-هادی رضایی: نهم اسفند ۱۴۰۳ یکی از روزهای منحصر به فرد در حوزه دریایی برای نیروهای مسلح کشورمان بود در این روز و در جریان مراسم الحاق ناو شهید رئیسعلی دلواری و شناورهای تندروی موشک انداز جدید سپاه در بندرعباس، از شناور حیدر ۱۱۰ نیروی دریایی سپاه با سرعت ۱۱۰ نات، رونمایی گردید که قابلیت شلیک موشک های کروز را دارد.
شناور حیدر ۱۱۰ یکی از شناورهای نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است که بعنوان یک قایق تندرو و جنگی طراحی و ساخته شده است. این شناور به علت سرعت بالای خود، قابلیت انجام ماموریت های مختلفی را داراست. در زیر به برخی خاصیت ها و مشخصات این شناور پرداخته می شود:
مشخصات فنی
۱. سرعت: شناور حیدر ۱۱۰ می تواند به سرعتی معادل ۱۱۰ نات (حدود ۲۰۳ کیلومتر در ساعت) برسد که این خاصیت آنرا به یکی از سریع ترین شناورهای نظامی تبدیل میکند.
۲. طراحی: طراحی آیرودینامیک و بدنه سبک این شناور به آن کمک می نماید تا در شرایط سخت دریایی نیز عملکرد خوبی داشته باشد.
۳. تسلیحات: این شناور به طور معمول به انواع تسلیحات شامل موشک های ضد کشتی، توپ های خودکار و سیستم های دفاعی مجهز است که آنرا برای انجام عملیات های تهاجمی و دفاعی مناسب می سازد.
قابلیت ها
• عملیات تهاجمی: با عنایت به سرعت و تسلیحات پیشرفته، شناور حیدر ۱۱۰ می تواند در عملیات های تهاجمی مقابل ناوهای دشمن و همین طور در حملات سریع در سواحل و بنادر استفاده گردد.
• پشتیبانی از عملیات های ویژه: این شناور می تواند بعنوان پشتیبان برای نیروهای ویژه دریایی عمل کند و در عملیات های نفوذی و شناسایی به کار گرفته شود.
• محافظت از آب های سرزمینی: با قابلیت های بالا، این شناور می تواند بعنوان قسمتی از نیروی دریایی سپاه، محافظت از آب های سرزمینی ایران را بر عهده گیرد.
شناور حیدر ۱۱۰ بعنوان یک قایق تندرو و جنگی، نمادی از توانمندی های نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. سرعت بالا و تسلیحات پیشرفته آن، این شناور را برای انجام ماموریت های مختلف نظامی و دفاعی مناسب می سازد. با عنایت به تحولات اخیر در حوزه نظامی، اهمیت چنین شناورهایی در حفظ امنیت ملی و منافع کشور بیشتر نمایان می شود.
البته این نخستین و تنها شناور تندروی ساخته شده به دست متخصصان کشورمان نیست و ایران اسلامی با استفاده از تجارب گرانقدر دفاع مقدس و البته تحریم از یک سو و نیاز به تولید تجهیزات برای مواجهه با ارتش رژیم بعث عراق و دفاع از کشور تولد و به کار گرفته است. به بهانه رونمایی از جدید ترین شناور تندروی موشک انداز سپاه مروری بر اقدامات و ظرفیتهای کشور در حوزه شناورهای تند رو داریم.
چرا ایران به طرف استفاده از شناورهای تندرو رفت؟
سال های میانی دهه ۶۰ و در دوران دفاع مقدس، رژیم بعثی عراق با پشتیبانی آمریکا و سایر کشورهای استکباری دست به اجرای جنگ نفتکش ها زد. هدف از این جنگ نابودی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران با انهدام شناورهای تجاری و کشتی های حامل اقلام موردنیاز به مقصد ایران و یا اقلام صادراتی از ایران به طرف سایر کشورها بود.
در اولین سال از جنگ نفت کش ها در مقابل هر ۶ حمله به شناورهای ایران تنها به یک حمله پاسخ داده می شد، ولی با افزایش استفاده از شناورهای تندرو در سال ۶۶ موازنه قدرت بوجود آمد و هر حمله ای پاسخ داده می شد. اما در سال ۶۷ این معادله کمی متفاوت شد و این دفعه ایران دست برتر را داشت به نحوی که ایران به هر حمله یک پاسخ متقابل می داد.
با تغییر موازنه قدرت در خلیج فارس به سود ایران با استفاده از شناورهای تندرو، فرماندهان به این نتیجه رسیدند که باید راهبرد نیروی دریایی سپاه برمبنای شناورهای تندرو تنظیم شده و توسعه پیدا کند چونکه شناورهای تندرو هم سریع و چابک هستند و هم دارای قدرت تخریب بسیاری برای اجرای ضربات مهلک. البته قیمت ارزان شناورهای تندرو نیز دیگر مؤلفه تاثیر گذار جهت استفاده از آنها نسبت به شناورهای بزرگ مقیاس و غول پیکر هستند.
فرماندهان با عنایت به کارآیی شناورهای تندرو مصمم شدند تا راهبرد نیروی دریایی سپاه برای توسعه و توسعه را بر اساس استفاده از شناورهای تندرو تنظیم کنند. در این خصوص و با پایان دفاع مقدس، روند مطالعه و توسعه شناورهای تندرو در دستور کار قرار گرفت و متخصصان دفاعی مشغول طراحی و ساخت انواع شناورهای تندرو شدند.
قایق های تندروی ایران خار چشم دشمنان
نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۴ با فرمان حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی بهمراه نیروی هوایی تشکیل و به ساختار سپاه افزوده شد. این نیرو مؤلفه های قدرت بسیاری دارد که یکی از آنها شناورهای تندرو یا قایق های تندرو هستند.
شناورهای تندرو در حین دفاع مقدس قسمتی از راهبردهای نظامی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بودند و آن زمان فقط به تیربار مجهز بودند مگر این که در مواقع خاصی به مینی کاتیوشا نیز تجهیز می شدند. البته نیروهای پیاده سوار بر این شناورها نیز می توانستند تسلیحاتی مانند RPG۷ هم با خود داشته باشند تا در صورت نیاز مقابل دشمنان استفاده نمایند.
قدرت قایق های تندرو نیروی دریایی سپاه در آن زمان که فقط یک نوع و آن هم از نوع عاشورا بودند به حدی بود که با تعدادی نسبتاً خیلی از منافع کشورمان در خلیج فارس دفاع کردند. البته آمریکایی ها دست از تهاجم به منافع ایران برنداشتند و تا پایان جنگ مزاحم بودند، ولی این شناورها خواب را از چشم آمریکایی خصوصاً در جنگ نفتکش ها ربوده بودند.
شناورهای تندرو یکی از با اهمیت ترین نقاط قوت و ابزار دفاعی سپاه
پیشرفت های کشور در حوزه شناورهای تندرو به گونه ای بوده که امروزه شناورهای تندرو بعنوان یکی از با اهمیت ترین نقاط قوت و با اهمیت ترین ابزار دفاعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای تامین امنیت مناطق دریایی (بخصوص دریای خلیج فارس و دریای عمان) و دفاع در مقابل متجاوزان به حساب می آید، همین طور ایران بعنوان تنها دارنده ی شناورهای تندرو با قابلیت پرتاب موشک در سرعت های بالا در دنیا شناخته می شود، که این مهم اهمیت استراتژیک و منحصر به فردی دارد. در این راستا ۱۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ ششمین همایش ملی شناورهای تندرو در دانشگاه علوم دریایی امام خامنه ای در زیباکنار انزلی برگزار شد و در این مراسم سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران به جنبه ای از توان دریایی و شناورهای تندرو اشاره نمود که می توان گفت تا حالا سخن زیادی از آن به میان نیامده بود و آن هم ساخت شناورهای بدون سرنشین بود.
سرلشکر سلامی با تاکید بر این که باید به طرف تولید شناورهای بدون سرنشین حرکت نماییم، اظهار داشت: دستیابی به چنین دستاوردی با عنایت به دانشی که در اختیار داریم امکانپذیر است.
استفاده شناورهای بدون سرنشین رزمی یا همان USV عرصه ای نسبتاً جدید و اثرگذار در ایجاد قدرت دریایی است که طی سالهای اخیر در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. بطور کلی بهره برداری از تجهیزات بدون سرنشین مانند خودرو ها، هواپیماها و قایق های بدون سرنشین که قابلیت اجرای عملیات های تعریف شده را بدون نیاز به حضور اپراتور درون آنها داشته باشد، روز به روز در حال افزایش می باشد که مصداق بارز آنرا می توان در فراگیر شدن استفاده از پرنده های هدایت پذیر از دور یا همان پهپاد برشمرد.
شناورهای بدون سرنشین در واقع شناورهایی هستند که کنترل و اجرای عملیات آنها از نقطه ای دیگر و از راه دور بدون حضور دریانوردان صورت می گیرد و بطور مسلم چنین فناوری برای اجرای ماموریت های رزمی در دریا نیز مورد توجه نیروهای نظامی کشورمان قرار گرفته است.
یا مهدی؛ گام اول ایران در حوزه USV
اما در کشورمان نخستین گام سپاه به حوزه ساخت شناورهای بدون سرنشین را می توان شناور تندروی «یا مهدی» برشمرد که مجهز به سه جایگاه پرتاب راکت است و همین طور می تواند با حمل مواد منفجره تبدیل به یک بمب متحرک در دریا شود و به بدنه ناوهای دشمن به هدف خوردن کند.
سه جایگاه پرتاب راکت در بخش جلوی قایق «یا مهدی» که با عنایت به ابعاد آنها، احتمالا این قایق پرتابگر راکت های فلق است.
از سویی بدنه کامپوزیتی و حجم کوچک این قایق که طولی کمتر از ۱۲ متر و ارتفاعی ۱.۵ متری دارد سبب شده تا سطح مقطع راداری آن در دریا پایین باشد و احتمال به هدف خوردن آن توسط سامانه های دفاع سطحی دشمن پایین بیاید.
طول آبخور شناور بدون سرنشین یا مهدی ۶۵ سانتی متر است و سرعت آن نیز در بیشترین میزان خود به ۵۰ نات (بیش از ۹۰ کیلومتر بر ساعت) می رسد.
سامانه هدایت قایق بدون سرنشین «یا مهدی» نیز بگونه ای است که قابلیت هدایت از ساحل و یا از شناورهای دیگر را دارد و این موضوع موجب می شود تا این قایق تندرو بدون ایجاد خطر برای هدایت کننده آن، به نزدیک ترین فاصله با ناوهای دشمن برسد.
قایق های تندرو رادارگریز می شوند
اما دومین محور مهمی که در مورد آینده شناورهای تندرو ایرانی توسط فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی دریایی سپاه عنوان شد، موضوع رادارگریزی شناورهای تندرو بود که سرلشکر سلامی با تکیه بر اهمیت این موضوع، اظهار داشت: شناورهای ما باید قدرت اختفا از دید رادارها و چشم های مسلح و غیرمسلح را داشته باشند.
دریادار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه هم این محور را مورد تأکید قرار داد که رادارگریزی و قدرت اختفا، گام بعدی در زمینه ساخت شناور است و اظهار داشت: باید از مرحله ساخت بدنه شناورها فراتر برویم و در گام دوم، اختفای شناور و هوشمندسازی آنرا مورد توجه قرار دهیم.
ایران سریع ترین شناورهای تندرو نظامی دنیا را در اختیار دارد. سرعت برخی انواع قایق های ایرانی به ۱۱۰ نات معادل ۲۰۳ کیلومتر بر ساعت هم رسیده است. برای مقایسه می توان نسل جدید شناورهای تندرو ارتش آمریکا را مثال زد که بیشینه سرعتش ۸۵ کیلومتر بر ساعت است. درحالی که اغلب شناورهای تندرو در جهان سرعتی بین ۶۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت دارند.
سرعت بالای شناورهای تندرو ایران سبب شده تا در سالهای اخیر به «زنبورهای سرخ» معروف شوند؛ کوچک، سریع و زیاد با نیش گزنده و مرگ آور برای دشمن.
