برجام و دستان خالی آمریکا در مجامع بین المللی

آذر: جلسه ویژه شورای حکام روز چهارشنبه به پایان رسید و آمریکا برای چندمین بار نتوانست از اهرم آژانس برای ضربه زدن به ایران و برجام استفاده نماید و این نشست به صحنه استهزاء آمریکا و هم پیمانانش خصوصاً رژیم صهیونیستی تبدیل شد و کار به جایی کشید که حتی رئیس نشست جمع بندی از این جلسه ارائه نکرد.
به گزارش آذر به نقل از ایسنا، ایران در واکنش به خروج آمریکا و بازگشت تحریم ها در ۱۸ اردیبهشت سال جاری اعلام نمود که در تصمیمی جدید، تعهدات برجامی خودرا طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام گام به گام می کاهد با این هدف که اجرای این توافق در وضعیتی متوازن قرار گیرد در غیر این صورت ایران دیگر متعهد به این توافق نخواهد بود.
آمریکا در سال قبل چهار بار نشست شورای امنیت سازمان ملل را درباره ایران تشکیل داده است که در یکی از این نشست ها شخص دونالد ترامپ حضور یافت و در یکی دیگر وزیر امور خارجه این کشور حاضر شد. با این وجود نتوانست حتی یک کلمه از شورای امنیت مقابل ایران بیرون بکشد. آنها نه فقط به بهانه هسته ای بلکه به بهانه های دیگر همچون بحث موشکی، مساله یمن و نفوذ ایران در منطقه اهتمام کردند پای ایران را به شورای امنیت باز کنند اما در این تلاش ها ناکام ماندند.
در نهایت پس از آن که ایران در گام نخست کاهش تعهدات برجامی خود، محدودیت ذخیره اورانیوم غنی شده تا سقف ۳۰۰ کیلوگرم را لغو نمود و ذخایر ایران به تأیید آژانس از مرز ۳۰۰ کیلوگرم گذشت، ترامپ اهتمام کرد از این مساله بعنوان فرصتی برای ضربه زدن یا محکوم کردن ایران در جامعه بین الملل استفاده نماید، بدین جهت درخواست تشکیل نشست فوری شورای حکام را بیان کرد بدون آنکه به لحاظ محتوا و شکل به ابعاد آن فکر کند.
مطابق بند ب از قاعده شماره ۱۱ قواعد کاری شورای حکام، شورا بنا به درخواست رئیس شورا، یا هر یک از اعضای شورا یا مدیرکل باید تشکیل جلسه دهد و این مساله جدای از اینکه سوژه نشست چیست انجام می شود چه سوژه در دستورکار باشد چه نباشد.
آنچه آمریکا با درخواست تشکیل جلسه فوری شورای حکام به دنبال آن بود، مطرح کردن سوژه اقدامات کاهشی ایران بطور خاص مساله لغو محدودیت ذخیره ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده بود. اما آنچه قابل توجه است این که شورای حکام صرفاً می تواند موضوعات هسته ای در قالب پادمان جامع را مورد بررسی قرار دهد و از آنجایی که مساله کاهش اجرای تعهدات برجامی ربطی به ابعاد پادمانی فعالیت های هسته ای ایران در قالب آژانس ندارد بدین جهت اساساً سوژه قابل اعتنا و بررسی نیست ولو اینکه برای آن تشکیل جلسه دهند.
البته آمریکایی ها ترجیح می دادند کشورهای دیگر تقاضای جلسه ویژه را مطرح کنند اما این مساله با موافقت هیچ کشوری رو به رو نشد تا این که خودشان مجبور به طرح درخواست تشکیل جلسه شدند.
در نشست روز چهارشنبه جز آمریکا، رژیم صهیونیستی، امارات و عربستان سایر اعضای شورای حکام خصوصاً سه کشور اروپایی، چین و روسیه بر پشتیبانی از برجام و لزوم حفظ آن تاکید نمودند.
در نشست روز چهارشنبه به جز آمریکا، رژیم صهیونیستی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی سایر اعضای شورای حکام خصوصاً سه کشور اروپایی، چین و روسیه در پشتیبانی از چند جانبه گرایی و برجام و لزوم حفظ آن بعنوان یکی از فاکتورهای مهم چند جانبه گرایی صحبت کردند. این کشورها بطور منسجم خروج آمریکا از برجام را سرزنش کردند و بر این مساله تاکید نمودند که شورای حکام مکان مناسبی جهت بررسی موضوعات مربوط به اجرای برجام نیست، چونکه این قبیل موضوعات در زمره مسائل پادمانی آژانس قرار نمی گیرد و باید در قالب سازوکارهای مشخص شده در برجام و کمیسیون مشترک بررسی شود.
نشست ویژه شورای حکام درباره ایران در نهایت بدون هیچ گونه خروجی به انتها رسید. این در شرایطی است که عموماً نشست های شورای حکام درباره بررسی گزارش های راستی آزمایی اجرای برجام همراه با جمع بندی رئیس شورای حکام از خلاصه اظهارات و سخنان ارائه شده در نشست اختتام می یابد اما این نشست حتی در این حد هم جمع بندی نداشت که حاکی از انزوای آمریکا در این تلاش نافرجام بود.
به گزارش آذر به نقل از ایسنا، آمریکا همواره بر سیاست هویج و چماق تاکید داشته است؛ از یک سو بر طبل مذاکره با ایران می کوبد و از طرف دیگر با شدید ترین اقدامات و ترتیبات اهتمام دارد از نقاط مختلف ایران را تحت فشار قرار دهد تا از مواضع و تصمیماتش دست بکشد و برگزاری نشست شورای حکام آخرین اقدام این کشور در این راستا است.
ترامپ و تیم سیاست خارجی اش حتی به خودشان زحمت ندادند برجام را بخوانند تا بدانند که تعهدات برجامی ایران ذیل این توافق است و ربطی به تعهدات پادمانی و پروتکلی ندارد. به نظر نتیجه نداشتن این نشست آنقدر دور از انتظار ترامپ بوده است که او پس از آن در توییتی که حاکی از عصبانیت او در این زمینه است به دروغ و نادرست اعلام نمود که ایران از قبل بطور مخفیانه به غنی سازی اورانیوم مشغول بوده و این نقض برجام است.
بن رودز مشاور امنیت ملی باراک اوباما پس از آن در در واکنش به این توییت ترامپ نوشت که این حرف کاملاً دروغ است و سیاست خارجی ترامپ را مبتنی بر دروغ دانست و گفت چنین سیاست خارجی قادر نیست حمایت بین المللی را جلب نماید.
او اظهار داشت که آژانس و جامعه اطلاعاتی آمریکا در زمان ترامپ و مقامات نظامی همگی پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده اند.
همان طور که برخی اعضای این شورا همچون روسیه به آن اشاره کردند، نشست شورای حکام هرچند مطابق دستور کار شورا نبود و سوژه آن فراتر از قوانین و دستور کار این شورا بود اما این فرصت را فراهم نمود تا جهان اراده و عقیده واقعی خود یعنی مخالفت با افزایش تنش ها را نشان دهد و این بدون شک نتیجه مثبتی است.
بدون شک تلاش های دیپلماتیک در ایام گذشته از طرف ایران برای خنثی کردن اقدامات آمریکا در شورای حکام یکی از مهم ترین دلیلهای دستیابی به این دستاورد دیپلماتیک است. همین طور هر چه قبل تر می رویم، با وجود محدودیت های بسیار بر برجام و برخلاف ادعای برخی در داخل، این توافق به لحاظ حقوقی آنقدر محکم است که حتی در شرایط فعلی قابل استناد و تأمین کننده حقوق هسته ای ایران است. نشست اخیر شورای حکام سند دیگری بر درستی این صحبت بود.

منبع: